برنزه شدن چقدر دوام دارد؟ | راهکارهایی برای ماندگاری بیشتر رنگ پوست

برنزه شدن زمانی رخ می‌دهد که نور خورشید یا اشعه فرابنفش (UV) مصنوعی به پوست برخورد می‌کند و باعث تولید رنگدانه‌ای به نام ملانین می‌شود. ملانین همان ماده‌ای است که رنگ قهوه‌ای برنزه را ایجاد می‌کند، اما درواقع راه بدن برای محافظت از پوست در برابر آسیب‌های UV نیز هست.

برنزه شدن ناشی از آفتاب معمولاً بیشتر به خاطر اشعه UVA است، چرا که بخش زیادی از اشعه UVB توسط لایه اُزُن زمین جذب می‌شود. درحالی‌که در دستگاه‌های سولاریوم (تخت‌های برنزه)، ترکیبی از هر دو نوع اشعه UVA و UVB استفاده می‌شود.

نکته مهم اینجاست که اشعه UVB انرژی بیشتری دارد و می‌تواند مستقیماً به DNA سلول‌ها آسیب برساند و عامل اصلی بسیاری از سرطان‌های پوست است — هرچند هر دو نوع اشعه UVA و UVB برای پوست مضرند.

در اسپری های برنزه کننده، ماده‌ای به نام DHA (دی‌هیدروکسی‌استون) به صورت یکنواخت روی پوست پاشیده می‌شود. این ماده به‌طور موقت رنگ سلول‌های سطحی پوست را تیره می‌کند و باعث ایجاد ظاهر برنزه بدون آسیب ناشی از اشعه UV می‌شود.

از نظر علمی، برنزه شدن هیچ مزیت پزشکی ندارد، اما برخی افراد ظاهر پوست برنزه را ترجیح می‌دهند.

جالب است بدانید، طبق افسانه‌ای رایج، برنزه شدن برای اولین‌بار در سال ۱۹۲۳ با کوکو شنل محبوب شد؛ وقتی او در سفر به جنوب فرانسه دچار آفتاب‌سوختگی شد و عکس‌هایش با پوست برنزه، نشانه‌ای از زیبایی و تفریح به حساب آمد.

دوام برنزه شدن به روش ایجاد آن بستگی دارد. چه با آفتاب یا اشعه UV، و چه با اسپری‌ برنزه کننده. با اینکه راه‌هایی برای افزایش ماندگاری برنزه وجود دارد، اما هیچ روشی باعث ماندگاری دائمی رنگ برنزه نخواهد شد.

برنزه شدن چقدر دوام دارد؟

مدت زمان ماندگاری برنزه شدن به نوع روش برنزه و همچنین به نوع پوست و سرعت بازسازی سلول‌های پوستی شما بستگی دارد.

اگر برنزه شدن از طریق آفتاب گرفتن در فضای باز اتفاق افتاده باشد، به‌طور معمول بین ۷ تا ۱۰ روز ماندگاری دارد؛ چون پس از این مدت، لایه سطحی پوست به‌طور طبیعی شروع به لایه‌برداری می‌کند و رنگ برنزه به‌تدریج کم‌رنگ می‌شود.

اگر مراقبت درستی انجام نشود، اسپری‌تان ممکن است حتی از روز اول شروع به محو شدن کند. اما با مراقبت مناسب، می‌تواند تا ۱۰ روز هم ماندگار باشد.

یک نکته جالب از زبان متخصص اسپری برنزه کننده، Jules Von Hep، در گفت‌و‌گویی با مجله Marie Claire مطرح شده:
او می‌گوید هرچند شواهد علمی قطعی در این زمینه وجود ندارد اما برخی از مراجعینش در هفته پیش از پریود یا هنگام آن، جذب خوبی نسبت به اسپری برنزه کننده ندارند. بنابراین تا حد امکان هفته بعد از پریود زمان بهتری برای استفاده از اسپری‌ برنزه کننده خواهد بود.

آیا می‌توان برنزه دائمی داشت؟

هیچ نوع برنزه‌ای دائمی نیست. پوست ما به‌صورت طبیعی و مداوم در حال نوسازی و لایه برداری است؛ در نتیجه سلول‌های تیره‌شده پوستی به مرور می‌ریزند و رنگ برنزه کم‌کم از بین می‌رود.

افرادی که به‌نظر می‌رسد پوستی همیشه برنزه دارند، در یکی از این دسته‌ها قرار می‌گیرند:

• دارای پوست تیره یا رنگ‌دانه طبیعی هستند
• به‌طور مداوم از اسپری‌تان یا لوسیون‌های برنزه‌کننده بدون آفتاب استفاده می‌کنند
• مرتب در معرض آفتاب قرار می‌گیرند

نکته‌ای مهم درباره تخت‌های برنزه یا سولاریوم

هیچ روشی برای برنزه شدن کاملاً بی‌خطر نیست، اما تخت‌های برنزه (تخت UV) و کابین‌های سولاریوم به‌طور ویژه‌ای خطرناک هستند.

اشعه UVA در تخت‌های برنزه تا سه برابر قوی‌تر از نور طبیعی خورشید است. به همین دلیل، آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC) وابسته به سازمان بهداشت جهانی، دستگاه‌های سولاریوم را در دسته‌ی مواد سرطان‌زا برای انسان قرار داده است.

بنابراین توصیه اکید این است که از تخت‌ها و اتاقک‌های سولاریوم پرهیز کنید.

چه کاری کنیم تا رنگ برنزه دیرتر پاک شود؟

برای اینکه رنگ برنزه تان ماندگاری بیشتری داشته باشد و دیرتر محو شود، رعایت چند نکته ساده و مؤثر کمک زیادی می‌کند:

1. قبل از برنزه شدن پوستتان را لایه‌برداری کنید

چه قصد آفتاب‌گرفتن داشته باشید، چه استفاده از اسپری‌ برنزه کننده، لایه برداری پوست پیش از شروع کمک می‌کند پوستتان صاف تر و یکدست تر باشد و سلول های مرده باعث پوسته پوسته شدن زودهنگام نشوند.

2. از دوش آب ولرم یا خنک استفاده کنید

آب داغ پوست را خشک می‌کند و باعث می‌شود برنزه زودتر محو شود. در عوض، دوش آب ولرم یا خنک به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کند.

3. پوست را مرطوب نگه دارید

رطوبت بالا سرعت لایه برداری طبیعی پوست را کاهش می‌دهد، بنابراین رنگ برنزه ماندگارتر خواهد بود. می‌توانید از روغن‌های طبیعی مثل روغن نارگیل یا روغن آووکادو برای رطوبت‌رسانی استفاده کنید.

4. از لوسیون تثبیت‌کننده برنزه (Tan Extender) استفاده کنید

برخی از تثبیت‌کننده‌ها حتی تولید ملانین را تحریک می‌کنند و باعث می‌شوند رنگ برنزه پررنگ‌تر و ماندگارتر به نظر برسد.

نکات ایمنی هنگام قرار گرفتن در آفتاب و عوارض آن

اگر زمان زیادی را در زیر نور خورشید سپری می‌کنید، استفاده از ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ کاملاً ضروری است. معمولاً افراد کمتر از مقدار لازم ضدآفتاب استفاده می‌کنند.

بر اساس توصیه آکادمی پوست آمریکا، برای محافظت کامل از پوست‌های در معرض نور خورشید، باید حداقل یک اونس (تقریباً به‌اندازه یک استکان کوچک یا یک توپ گلف) ضدآفتاب استفاده شود.

همچنین باید هر ۲ تا ۳ ساعت یک‌بار و پس از شنا یا تعریق زیاد، ضدآفتاب را مجدداً روی پوست بزنید.

قرار گرفتن بیش از‌ حد در معرض آفتاب چه خطراتی دارد؟

1. آفتاب‌سوختگی (Sunburn)

2. جوش‌های گرمایی یا راش پوستی (Heat Rash)

3. پیری زودرس پوست

نور خورشید موجب از بین رفتن خاصیت کشسانی پوست می‌شود و منجر به ایجاد چین‌وچروک و آسیب‌های پوستی می‌گردد.

4. کم‌آبی بدن (Dehydration)

در اثر تعریق زیاد زیر نور خورشید، بدن آب زیادی از دست می‌دهد.

5. افزایش خطر ابتلا به ملانوما و سایر سرطان‌های پوستی

6. آسیب چشمی

نگاه مستقیم به خورشید می‌تواند به سلول‌های شبکیه چشم (مخروط‌ها و میله‌ها) آسیب برساند.

یادتان باشد: داشتن پوست برنزه به‌معنای سالم بودن نیست. برنزه شدن درواقع پاسخ دفاعی پوست به آسیب ناشی از اشعه فرابنفش (UV) است.